Syndyk – kto to jest i jaką funkcję pełni podczas procesu upadłości? Postać syndyka odgrywa kluczową rolę w trakcie ogłaszania upadłości osób fizycznych lub przedsiębiorstw. Jego zadaniem jest zarządzanie, zabezpieczenie przed uszkodzeniem lub zniszczeniem oraz likwidacja majątku należącego do niewypłacalnych dłużników. Zobacz, jakie uprawnienia i zadania ma syndyk.
Kim jest syndyk masy upadłości?
Syndyk pełni funkcję „pełnomocnika” sądu, powołanego w przypadku ogłoszenia upadłości i likwidacji majątku upadłego. Następuje to w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, a w szczególnych przypadkach również w trakcie postępowania, np. gdy poprzedni syndyk został odwołany.
Zadaniem syndyka jest zarządzanie majątkiem firmy lub osoby prywatnej, która została postawiona w stan upadłości, oraz zawiadomienie o tym fakcie wierzycieli, komornika, banków i innych instytucji. Osoba ubiegająca się o stanowisko syndyka musi uzyskać odpowiednią licencję, spełnić ustawowe wymagania oraz zdać egzamin państwowy. Zgodnie z prawem upadłościowym syndyk ma za zadanie zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu oraz – jeśli to możliwe – zachować przedsiębiorstwo dłużnika.
Kto może pełnić funkcję syndyka upadłościowego?
Sąd powołuje syndyka zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego. Ustawodawca określa kwalifikacje wymagane od osoby pełniącej tę funkcję. Są nimi:
- posiadanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego,
- w przypadku przedsiębiorstw o istotnym znaczeniu lub zatrudniających co najmniej 250 pracowników wymagana jest licencja kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego.
Licencja jest wystarczająca do pełnienia funkcji syndyka, jednakże nie oznacza to, że posiadająca ją osoba może zostać powołana w każdej sprawie. Sąd musi wziąć pod uwagę doświadczenie i kwalifikacje syndyka oraz liczbę spraw, w których pełnił funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych, lub syndyka w innych postępowaniach upadłościowych.
Syndykiem masy upadłości nie może również zostać:
- wierzyciel upadłego,
- jego małżonek,
- inni członkowie jego najbliższej rodziny,
- jego byli lub obecni pracownicy,
- osoby pełniące funkcję nadzorcy lub zarządcy w prowadzonym wcześniej postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Spółka w roli syndyka masy upadłości
Syndykiem może zostać również spółka prawa handlowego. Przewidują to przepisy prawa upadłościowego, które określają zasady powołania na to stanowisko spółek osobowych (np. jawnych czy partnerskich) oraz kapitałowych, czyli z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych. W takim przypadku stosuje się do nich odpowiednio wszystkie wymagania, jakie ustawodawca postawił przed syndykiem będącym osobą fizyczną.
W przypadku spółek licencja doradcy restrukturyzacyjnego (lub kwalifikowanego doradcy) musi być posiadana przez wspólników ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem lub członków zarządu reprezentujących spółkę. Weryfikuje się także doświadczenie wymagane od syndyka dla prowadzenia danej sprawy w stosunku do tych osób. Warto zauważyć, że syndykiem w takim przypadku jest spółka, a nie jej wspólnicy.
Rola syndyka w postępowaniu upadłościowym
Syndyk jest tu niezwykle ważną i potrzebną postacią. Jego zadaniem jest zarządzanie majątkiem upadłego, który z chwilą ogłoszenia upadłości staje się masą upadłościową. W tym momencie upadły traci możliwość zarządzania swoim majątkiem, a wszystkie uprawnienia w tym zakresie przechodzą na syndyka.
Rola syndyka jest inna w postępowaniu o upadłość konsumencką, a inna, gdy upadłym jest przedsiębiorca. W przypadku upadłości konsumenckiej celem jest oddłużenie osoby, która stała się trwale niewypłacalna. Syndyk musi pozostawić dłużnikowi niezbędne do życia środki, ale sprzeda część jego majątku, by na koniec upadły mógł rozpocząć życie bez długów.
Natomiast w przypadku upadłości przedsiębiorcy syndyk działa na rzecz wierzycieli, a jego zadaniem jest spieniężenie majątku upadłego przedsiębiorcy. Dzięki temu wierzyciele, którzy nie mogli wyegzekwować swoich należności, otrzymują swoje pieniądze.
Uprawnienia syndyka
Syndyk, po objęciu w zarząd majątku upadłego, przystępuje do jego likwidacji. Nadto może również wnieść powództwo o uznanie czynności prawnej upadłego za bezskuteczną wobec masy upadłości. W celu odnalezienia majątku upadłego syndyk może uzyskać informacje z różnych źródeł, takich jak KRS, Urząd Skarbowy, organy administracji rządowej i samorządowej.
Syndyk może również złożyć wniosek do komornika w celu poszukiwania majątku upadłego, bowiem to komornik posiada dostęp do takich baz, jak: system OGNIVO, ZUS, rejestr zastawów, księgi wieczyste, CEiDG, KRS oraz CEPiK. Tak szerokie uprawnienia są niezbędne do weryfikacji danych zawartych we wniosku o ogłoszenie upadłości. Ważne jest więc, aby był on rzetelnie sporządzony i nie zawierał nieprawdziwych informacji, ponieważ może to skutkować umorzeniem postępowania i pociągnięciem do odpowiedzialności karnej upadłego.
Podsumowując to, czym się zajmuje, do zadań syndyka należy:
- objęcie majątku upadłego, którym następnie zarządza i zabezpiecza przed uszkodzeniem lub zniszczeniem,
- likwidacja masy upadłości, co oznacza sprzedaż majątku upadłego w celu spieniężenia go i wypłacenia wierzycielom zaległych należności,
- sporządzenie listy wierzytelności, która zawiera informacje o wierzycielach i ich roszczeniach przeciwko upadłemu,
- poszukiwanie majątku upadłego, który został ukryty lub nieznany, a który może pomóc w zaspokojeniu roszczeń wierzycieli,
- odzyskiwanie majątku upadłego w przypadku, gdy upadły podejmował czynności bezskuteczne mające na celu ukrycie lub zabezpieczenie swojego majątku przed wierzycielami,
- sporządzenie planu podziału funduszy masy upadłości, który określa, jak zostanie podzielona kwota uzyskana ze sprzedaży majątku upadłego,
- przygotowanie odrębnych planów podziału funduszy uzyskanych ze zbycia składnika majątku będącego zabezpieczeniem rzeczowym, jeśli taki składnik istnieje,
- sporządzenie projektu planu spłaty wierzycieli, który jest częścią postępowania upadłościowego dotyczącego upadłości konsumenckiej i określa, jak upadły ma zamiar spłacić swoje długi.
Jak długo działa syndyk przy upadłości konsumenckiej?
Syndyk przygotowuje plan spłaty wierzycieli, który nie powinien być dłuższy niż 36 miesięcy. Następnie kieruje go do sędziego – komisarza do zatwierdzenia. Kolejną jego czynnością jest wykonanie planu, co polega na przekazaniu każdemu z wierzycieli wynikającej z niego kwoty. Po zakończeniu realizacji sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli.
Zobowiązania upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej, które nie zostały spłacone w ramach planu spłaty i środków uzyskanych ze sprzedaży majątku upadłego, zostają umorzone. W tym momencie kończy się rola syndyka masy upadłości, a postępowanie upadłościowe ulega zakończeniu.
Czego nie może zabrać syndyk masy upadłościowej?
W skład masy upadłości wchodzi cały majątek upadłego oraz ten, który został przez niego nabyty później, jednak istnieją wyjątki od tej reguły. Co zatem może zabrać syndyk przy upadłości konsumenckiej? Szczególnym przypadkiem jest wynagrodzenie.
Do masy upadłości wchodzi jego połowa, jednak zawsze musi pozostać co najmniej równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatkowo, jeśli w ramach postępowania upadłościowego mają zostać zaspokojone należności alimentacyjne, to do masy upadłości nie wchodzi najwyżej 2/5 wynagrodzenia dłużnika. Tym samym mamy odpowiedź na pytanie, czy syndyk zabiera świadczenia socjalne. Nie, zgodnie z tą zasadą ich równowartość zawsze pozostawia upadłemu.
Kiedy syndyk schodzi z wynagrodzenia? Jest ono zajęte od momentu wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości aż do zakończenia postępowania upadłościowego. Zwolnienie z zajmowania wynagrodzenia może również nastąpić w przypadku umorzenia upadłości.
Podsumowanie
Wiesz już, kim jest syndyk i jaka jest jego rola w postępowaniu upadłościowym. Warto podkreślić, że nie jest to zawód, a pełniona funkcja. Według aktualnie obowiązujących przepisów może nim być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, legitymująca się posiadaniem licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Syndyk jest niezależny i bezstronny. Jego zadaniem jest przede wszystkim właściwe zarządzanie majątkiem upadłościowym oraz zapewnienie sprawiedliwego podziału środków pomiędzy wierzycieli.
Jeśli planujesz ogłosić upadłość konsumencką, ale nie wiesz, czy możesz i jak to zrobić, skontaktuj się z nami. Pomogliśmy już tysiącom konsumentów skutecznie wyjść z zadłużenia. Oferujemy także wsparcie w trakcie zakładania konta w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Oprócz tego nasza kancelaria prawna zajmuje się restrukturyzacją przedsiębiorstw, świadczy pomoc w uzyskaniu odszkodowania z różnych tytułów oraz pomaga osobom, które mają kredyty frankowe. Zapraszamy na bezpłatne konsultacje!