Rozważania na temat tego, czy wkład spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wchodzi w skład masy upadłościowej i w rezultacie podlega spieniężeniu przez syndyka, rozpocząć należy od analizy art. 491(11) ust. 1 prawa upadłościowego.
Zgodnie z jego brzmieniem – wątpliwości, co do tego, które przedmioty należące do upadłego wchodzą w skład masy upadłości podlegają rozstrzygnięciu przez sędziego-komisarza na wniosek syndyka lub upadłego.
Art. 63 ust. 1 pkt. 1 prawa upadłościowego stanowi natomiast, że do masy upadłości nie wchodzi mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy – kodeks postępowania cywilnego.
Treść art. 831 § 1 pkt. 3 kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że egzekucji nie podlegają prawa, które są niezbywalne, chyba że możność ich zbycia została wyłączona umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa można powierzyć komu innemu.
Natomiast artykuł 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.
Wątpliwości może budzić art. 27 § 3 ustawy prawo spółdzielcze. Zgodnie z którym, jeżeli egzekucja z innego majątku członka okaże się bezskuteczna, a przepis szczególny nie stanowi inaczej, wierzyciel członka może skierować egzekucję do wniesionych przez członka wkładów. W takiej sytuacji roszczenie członka o zwrot wkładów lub ich równowartość staje się wymagalne po upływie 6 miesięcy od dnia zajęcia wkładów, chyba że wymagalność tego roszczenia powstała wcześniej na podstawie innych przepisów. Podstawowym warunkiem zaktualizowania się omawianej instytucji jest wystąpienie bezskuteczności egzekucji.
Jednakże art. 27 § 3 nie znajdzie zastosowania w stosunku do wkładów mieszkaniowych w spółdzielni mieszkaniowej. Takiej kwalifikacji sprzeciwia się wcześniej wspomniany przepis szczególny, a mianowicie art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest bowiem niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji, dlatego też w związku z przytoczonym przepisem, wierzyciel nie może również skierować egzekucji do wkładu mieszkaniowego członka. Pogląd ten jest uprawniony, gdyż art. 9 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych prezentuje zasadę związania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z członkostwem w spółdzielni.
Art. 153 § 1 ustawy prawo spółdzielcze wskazuje obowiązek zwrotu wkładu pieniężnego w wypadku ustania członkostwa.
Uznać należy, że syndyk może domagać się wypłaty wartości wkładu, gdy w toku postępowania upadłościowego ustanie stosunek członkostwa między upadłym a spółdzielnią. Kolejną kwestią jest to, czy syndyk może nakłaniać spółdzielnie i upadłego do dokonania czynności mających na celu ustanie członkostwa. Przyjąć jednak należy, że syndyk nie może wymuszać na spółdzielni lub dłużniku pozbawienia członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej.
Więcej porad na temat upadłości konsumenckiej znaleźć można w naszej bazie wiedzy TUTAJ.
