Ustrój majątkowy małżeński – jakie jest jego znaczenie w upadłości konsumenckiej?
W przypadku upadłości konsumenckiej, bardzo istotne jest to w jakim ustroju majątkowym małżeńskim, pozostają małżonkowie. Jeżeli małżonkowie mają ustanowioną rozdzielność majątkową, kluczowy jest czas, w którym rozdzielność ta powstała. Co ciekawe z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa małżeńska. Jeśli zaś w dniu ogłoszenia upadłości istnieje majątkowa wspólności małżeńska, to cały majątek małżonków wchodzi do masy upadłości, co oznacza, że wierzyciele będą zaspokajani z majątku wspólnego.
Małżonek upadłego nie może wtedy swobodnie dysponować majątkiem wspólnym, może natomiast zgłosić wierzytelność z tytułu udziału w tym majątku sędziemu-komisarzowi. Nie będzie przy tym korzystał z jakiegokolwiek pierwszeństwa przed innymi wierzycielami z tego tytułu. Poza masą upadłości, do której wchodzi cały majątek wspólny małżonków, pozostaje jedynie majątek osobisty małżonka, który nie ogłosił upadłości. Oczywiście istnieje sposób, na to by małżonkowie mogli ustrzec się przed powyższymi skutkami. Mogą to uczynić poprzez wyłączenie małżeńskiej wspólności ustawowej na podstawie umowy, bądź orzeczenia sądowego. W przypadku wybrania którejkolwiek z tych form, pomiędzy majątkiem upadłego oraz majątkiem jego małżonka, nie istnieje żadna łączność i do masy upadłości wchodzi jedynie majątek małżonka, który ogłosił upadłość konsumencka.
Powstała z chwilą ogłoszenia upadłości rozdzielność majątkowa, ustaje z mocy prawa w wypadku umorzenia, zakończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego względem małżonka.
Zgodnie z prawem, do masy upadłości nie wchodzą przedmioty służące wyłącznie małżonkowi upadłego do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, choćby były objęte wspólnością majątkową, z wyjątkiem przedmiotów majątkowych nabytych do majątku wspólnego w ciągu dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Nie oznacza to jednak, że przedmioty te są z mocy prawa wyłączone z masy upadłości – syndyk masy upadłości obejmuje bowiem w postępowaniu upadłościowym całość majątku wspólnego. Dopiero w przypadku, gdyby drugi z małżonków również ogłosił upadłość, syndyk lub małżonek może wnosić o wyłączenie z masy upadłościowej przedmiotów, które służyły mu do prowadzenia działalności zawodowej lub gospodarczej.
