Polskie prawo przewiduje możliwość uniknięcia przez dłużnika spłacania zadłużeń, jeśli wierzyciel przez kilka lat nie żąda ich spłaty.
Przedawnienie długu polega na ustaniu prawnej możliwości dochodzenia spłaty przez wierzyciela. Po określonej dacie dłużnik nie może być już rozliczany ze swoich zobowiązań. Dług staje się wówczas zobowiązaniem niezupełnym, zaś bank lub firma pozabankowa nie może wnioskować o jego spłatę na drodze sądowej – sąd odrzuci bowiem wniosek o wydanie sądowego nakazu zapłaty.
W takiej sytuacji dłużnicy nie muszą oni spłacać zadłużenia, które – najprościej rzecz ujmując – jest przeterminowane. Jedyne, co może zrobić wierzyciel, to liczyć na uczciwość swojego dłużnika. Osoba, która przez pomyłkę uiściła zaległe opłaty związane z zadłużeniami, a nie wiedziała o ich przedawnieniu, nie może domagać się zwrotu pieniędzy.
Skutki przedawnienia długu
Przedawnienie długu ma miejsce jedynie w przypadku gdy wierzyciel w wyznaczonym terminie nie upomni się o swoje pieniądze. Jeśli wierzyciel zdąży złożyć pozew w sądzie, bieg przedawnienia jest przerywany i liczony od początku.
W przypadku, gdy komornik prowadzi egzekucję w sprawie dłużnika, nie ma szans na uzyskanie przeterminowania zobowiązań. Postępowanie egzekucyjne musi zostać zakończone prawomocnym wyrokiem sądu.
Jeżeli osoba zadłużona przed przejęciem mienia lub konta przez komornika nie otrzymała pisma sądowego z nakazem zapłaty, należy wdrożyć procedurę uchylenia nakazu zapłaty.
W przypadku długu bankowego niespłacone zobowiązania zostają przeterminowane po upływie 3 lat. Podobnie ma się rzecz w przypadku pożyczki zaciągniętej w parabanku. Jeśli pożyczkodawcą jest osoba prywatna, termin przedawnienia obejmuje aż 6 lat. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że osoby lub firmy, które udzieliły nam pożyczki, czy też inni wierzyciele mogą sprzedać nasze zadłużenie komuś innemu na zasadach cesji.
Jeśli dłużnik posiada wiedzę, że jego dług jest nieważny i nie musi go spłacać, należy to wykazać i uzasadnić.
Terminy przedawnienia długu
Na chwilę obecną (kwiecień 2021 r.) w Polsce nie obowiązuje jeden termin przedawnienia długu. Wszystko zależy od rodzaju zadłużenia oraz tego, kto jest wierzycielem. I tak:
- dług za mandat za jazdę \”na gapę\” – przedawnienie następuje po 1 roku,
- dług za mandat karny – przedawnienie następuje po 3 latach,
- dług za niezapłaconą składkę ubezpieczenia – przedawnienie następuje po 3 latach,
- dług za niespłaconą w terminie kartę kredytową – przedawnienie następuje po 3 latach,
- dług za niezapłacony czynsz – przedawnienie następuje po 3 latach,
- dług za niezapłacony podatek od nieruchomości – przedawnienie następuje po 3 latach liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek zapłaty,
- dług z tytułu umowy cywilnoprawnej – przedawnienie następuje po 2 latach od momentu wykonania zlecenia lub dzieła,
- dług z tytułu umowy o pracę – przedawnienie następuje po 3 latach;
- debet na rachunku bankowym – przedawnienie następuje po 2 latach liczonych od dnia, w którym powstał obowiązek zapłaty,
- dług z tytułu niezapłaconego podatku dochodowego – przedawnienie następuje po 5 latach, liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek zapłaty,
- dług w ZUS – jeżeli zadłużenie powstało przed 2012 rokiem, przedawnienie następuje po 10 latach; jeżeli zadłużenie powstało po 2012 roku, przedawnienie następuje po 5 latach;
- dług za nieopłacone usługi telekomunikacyjne – przedawnienie następuje po 2 latach,
- dług za niespłacony kredyt lub pożyczkę* – przedawnienie następuje po 3 latach; szczególnym przypadkiem jest kredyt hipoteczny, gdzie podany termin przedawnienia dotyczy wyłącznie odsetek, a nie kwoty kapitału (bank może więc uzyskać sądowy nakaz zapłaty nawet po okresie przedawnienia),
- dług z tytułu alimentów – przedawnienie następuje po 3 latach;
- długi spadkowe – przedawnienie następuje po 6 latach (tu spadkobierca, który w ciągu 6 miesięcy nie podejmie decyzji o tym, czy przyjąć czy odrzucić spadek, wyraża na to „milczącą zgodę”. W takiej sytuacji jednak odpowiada za ewentualne zadłużenie spadkodawcy tylko do wartości majątku spadkowego, a nie własnego);
W przypadku wszystkich pozostałych roszczeń powstałych na mocy wyroku sądu lub innej instytucji, która może orzekać w konkretnej sprawie przedawnienie następuje po 6 latach.