Upadłość konsumencka i jej formy

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe przeznaczone wyłącznie dla osób prywatnych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Upadłość konsumencka została umożliwiona do realizacji tylko tym osobom, które są niewypłacalne, czyli nie są w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Głównym celem postępowania upadłościowego jest oddłużenie, które może polegać na zaspokojeniu wierzycieli np. z majątku dłużnika lub umorzeniu części lub całości długów.

Postępowanie upadłościowe, kończące się oddłużeniem, rozciąga się w swoich skutkach tylko w stosunku do osoby upadłego. Sama wierzytelność nie przestaje istnieć, co może mieć konsekwencje w niewypłacalności poręczyciela. A zatem w chwili gdy dłużnik ogłosi upadłość, wierzyciele skierują swoje roszczenia do poręczyciela. Podobna sytuacja może mieć miejsce w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z małżonków pozostających we wspólnocie majątkowej – drugi z małżonków będzie odpowiadał za długi upadłego małżonka.

Procedura upadłościowa rozpoczyna się w momencie złożenia do sądu wniosku o upadłość konsumencką. Należy również wnieść do sądu opłatę w wysokości 30 złotych. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku oraz ogłoszeniu upadłości konsumenta rozpoczyna się właściwe postępowanie upadłościowe. Obecnie istnieją trzy jego formy:

1) uproszczone postępowanie upadłościowe – domyślna forma postępowania konsumenckiego, powołany zostaje tu syndyk, który obejmuje zarząd nad majątkiem upadłego, zaś do jego zadań należy ustalenie wszystkich składników majątku oraz katalogu wierzycieli; następnie ma miejsce spieniężenie majątku oraz przekazanie uzyskanych sum wierzycielom w formie planów podziału; na zakończenie ma miejsce etap planu spłat

2) postępowanie prowadzone według procedury przewidzianej dla przedsiębiorców – gdy jest to podyktowane znacznym rozmiarem majątku dłużnika, znaczną liczbą wierzycieli lub innymi uzasadnionymi przewidywaniami co do zwiększonego stopnia skomplikowania postępowania, jak wynika z art 491 pkt 1 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe,

3) w formie zawarcia układu z wierzycielami – wierzycielom przedstawia się propozycję redukcji zadłużenia do rozmiarów, które dłużnik będzie w stanie spłacać, jak wynika z art. 491 pkt 22 i następne ustawy Prawo upadłościowe,

Ustawa Prawo upadłościowe nie określa, jakie długi obejmuje upadłość konsumencka. W praktyce chodzi zazwyczaj o zobowiązania wobec banków i innych instytucji finansowych. Standardowo spłata wierzycieli trwa nie dłużej niż 36 miesięcy.