Upadłość konsumencka a alimenty – jakie są konsekwencje?
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej niewypłacalnego dłużnika rodzi obawy wierzycieli co do możliwości ich odpowiedniej spłaty przez upadły podmiot. Instytucja upadłości ma szczególne znaczenie dla osób, które są uprawnione do alimentów, czyli okresowych świadczeń uiszczanych przez zobowiązanego na rzecz podmiotu z założenia słabszego tj. dziecko, małżonek, rodzice etc., w sytuacji gdy zaistnieją odpowiednie przesłanki.
Jakie konsekwencja dla zobowiązań alimentacyjnych ma fakt ogłoszenia upadłości konsumenckiej? Na to pytanie odpowiem w niniejszym wpisie.
Rozróżnienie na alimenty bieżące i zaległe
W prawie upadłościowym inaczej wygląda kwestia dochodzenia alimentów bieżących, a inaczej kwestia dochodzenia alimentów zaległych.
Alimenty bieżące
Alimenty bieżące to te, które stały się wymagalne już po ogłoszeniu upadłości zobowiązanego i które nie są przeterminowane. Po ogłoszeniu upadłości dłużnika, to syndyk, a nie zobowiązany uiszcza bieżące alimenty na rzecz uprawnionego w normalnym trybie. Należy pamiętać, że w tym przypadku ustawa nakłada ograniczenia co do maksymalnej kwoty tych alimentów. Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego maksymalna kwota takich alimentów miesięcznie nie może przekraczać kwoty odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. W związku z tym, w chwili obecnej uprawniony do świadczeń alimentacyjnych może otrzymywać od syndyka kwotę nie wyższą niż 2 250 zł. Takie ograniczenie w zdecydowanej większości przypadków nie powołuje pokrzywdzenia uprawnionych do otrzymywania alimentów.
To ograniczenie kwotowe ma na celu ochronę interesu pozostałych wierzycieli, przed sztucznym zawyżaniem kwoty alimentów płaconych np. na rzecz żony (zwłaszcza na podstawie umowy).
Co zrobić, aby syndyk zaczął przekazywać te alimenty na rzecz uprawnionego? Ustawodawca w tym wypadku poszedł na rękę wierzycielom alimentacyjnym (oraz ich przedstawicielom ustawowym) i nie wymaga żadnych sformalizowanych wniosków kierowanych do sędziego albo syndyka. Wystarczy okazać tytuł uprawniający do ich otrzymywania np. wyrok sądu wraz z klauzulą wykonalności.
Alimenty bieżące korzystają z pierwszeństwa zaspokajania, przed innymi zobowiązaniami upadłego, w tym także przed alimentami zaległymi, ale nie przed kosztami postępowania.
Alimenty zaległe
Alimenty zaległe to z kolei te, które należało uiścić jeszcze przed ogłoszeniem upadłości zobowiązanego oraz których termin płatności już minął i są przeterminowane.
Tryb dochodzenia tych alimentów w toku postępowania po ogłoszeniu upadłości jest inny niż w przypadku alimentów bieżących.
W tym przypadku należy zgłosić swoje roszczenie sędziemu-komisarzowi. Następnie po uwzględnieniu, takie alimenty są umieszczane na liście wierzytelności.
Aby dokonać zgłoszenia, należy złożyć formalny wniosek zatytułowany „Zgłoszenie wierzytelności”. Jest to jedyna możliwość dochodzenia swoich roszczeń tytułem zaległych alimentów po ogłoszeniu upadłości zobowiązanego do ich świadczenia.
Od momentu zgłoszenia takich alimentów do ich uwzględnienia na liście wierzytelności zazwyczaj mija pewien okres czasu, dlatego wierzyciel alimentacyjny powinien się uzbroić w cierpliwość. Pocieszenie może stanowić fakt, że takie alimenty mają pierwszeństwo zaspokojenia przez innymi wierzytelnościami, oprócz kosztów postępowania i alimentów bieżących.
Spór między dwiema stronami
Wyżej wskazane okoliczności odnoszą się do alimentów, których kwota jest już ustalona (umownie, w wyroku albo ugodzie sądowej) i zarówno zobowiązany, jak i uprawniony tytułem alimentów wiedzą w jakich kwotach powinny być uiszczane.
Jak wygląda sytuacja, gdy ogłoszono upadłość strony sporu o alimenty, a nie ustalono jeszcze ich wysokości albo dochodzone jest ich podwyższenie? W takiej sytuacji należy wytoczyć powództwo przeciwko upadłemu. Jest to wyjątek od reguły, która stanowi, że postępowania sądowe po ogłoszeniu upadłości dłużnika toczone są przez syndyka albo przeciwko niemu. Roszczenia alimentacyjne ze względu na swój charakter stanowią wyjątek od tej reguły.
Podsumowanie
Na zakończenie pora odpowiedzieć na najważniejsze pytanie – czy zobowiązania alimentacyjne ulegają umorzeniu w toku postępowania po ogłoszeniu upadłości? Odpowiedź brzmi – NIE. Jest to dobra nowina dla uprawnionych tytułem alimentów.
