To pytanie zadaje sobie wiele osób, które mają długi. Często można spotkać się z sytuacją, kiedy to w imieniu wierzyciela, z dłużnikiem kontaktuje się tzw. windykator. Wielokrotnie nawet sami wierzyciele w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstwa mają odpowiednie działy windykacyjne, które zajmują się dochodzeniem roszczeń.
Na jakiej podstawie działa windykator?
Podmioty zajmujące się windykacją działają na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców. Art. 3 tej ustawy stanowi, że działalnością gospodarczą jest każda zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Art. 2 z kolei wskazuje, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności jest wolne dla każdego na równych prawach. Przedsiębiorcą z kolei jest osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której przepisy prawa przyznały zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
W związku z tym, że przepisy prawa zapewniają swobodę działalności gospodarczej, a działalność windykacyjna (prowadzona bez naruszania przepisów obowiązującego prawa) nie jest zakazana ani ograniczona szczególnymi przepisami, to z czasem na rynku pojawiły się podmioty, które świadczą profesjonalne usługi w tym zakresie.
Kim jest windykator?
Biorąc pod uwagę powyższe, windykator to podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z przepisami prawa. Jego działalność spełnia znamiona wykonywania działalności gospodarczej (zorganizowanie, zarobkowy charakter, wykonywana w sposób ciągły i we własnym imieniu). Przedmiotem działalności takiego podmiotu jest dochodzenia spełnienia roszczeń wierzycieli, przez dłużników.
Windykator może występować albo jako podmiot świadczący usługi na rzecz wierzyciela albo jako podmiot, który sam jest wierzycielem. Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji, kiedy to windykator reprezentuje inny podmiot np. bank. Najczęściej działa na podstawie umowy zlecenie. Do zadań windykatora należy podejmowanie działań mających na celu skłonienie dłużnika do spłaty zobowiązań na rzecz wierzyciela. Windykator z tego tytułu pobiera stosowne wynagrodzenie od podmiotu, który reprezentuje albo otrzymuje w ramach rozliczenia część wyegzekwowanego świadczenia.
Druga sytuacja dotyczy przypadków, kiedy to windykator, najczęściej w drodze zawarcia umowy cesji (przelew wierzytelności – odesłanie do artykułu o cesji) nabył od pierwotnego wierzyciela tytuł prawny do wierzytelności i dochodzi roszczenia nie na rzec zleceniodawcy, ale na swoją rzecz.
Jakie uprawnienia ma windykator?
Zgodnie z polskim prawem tylko komornik może prowadzić postępowanie egzekucyjne. Oznacza to, że windykator nie ma żadnych władczych uprawnień względem dłużnika. Jest to dobra nowina dla tego drugiego, gdyż nie musi się obawiać, że pewnego dnia o 6 nad ranem zjawi się u niego Pan tytułujący się windykatorem i zabierze telewizor, zajmie samochód albo pozbawi wypłaty.
Windykator, zgodnie z prawem, może jedynie podejmować próby skontaktowania się z dłużnikiem w celu ustalenia szczegółów spłaty wierzytelności. W związku z tym, że etap windykacji poprzedza wniesienie sprawy na drogę sądową, jednym z głównych zadań windykatora jest zebranie informacji i materiałów pożytecznych z punktu widzenia wierzyciela, który szykuje się do batalii sądowej. Korespondencja od windykatora, udokumentowane bezskuteczne próby podjęcia przez niego kontaktu telefonicznego czy osobistego stanowią dowód braku chęci dłużnika do dobrowolnego, pozasądowego rozstrzygnięcia sporu.
Najważniejsze jest to, że windykacja nie może się odbywać z naruszeniem przepisów prawa. Wśród wielu podmiotów świadczących usługi windykacyjne działają także takie, które łamią prawo albo balansują na jego granicy. Każda próba zastraszenia, zmuszenia do dokonania określonej czynności, naruszenia własności bez zgody dłużnika, któremu to prawo przysługuje, uporczywe nękanie etc. powinna zostać zgłoszone na policję.
